ဦးေဆာင္ေမာင္းႏွင္သူမ်ား အေရးၾကီးပါတယ္
(၁)
ေလယာဥ္ေမာင္းတဲ့လူကုိေလယာဥ္မွဴး၊ သေဘၤာေမာင္းတဲ့လူကုိ ေရယာဥ္မွဴး၊ကားေမာင္း တဲ့လူကုိယာဥ္ေမာင္းလုိ႔ ေခၚေလ့ရွိၾကတယ္။ ဘယ္လုိေခၚေခၚပါ။ သူတုိ႔ဦးေဆာင္ေမာင္းႏွင္ျပီဆုိရင္သူတုိ႔ရဲ႕ေနာက္မွာခရီးသည္ေတြပါလာရစျမဲပါပဲ။ ခရီးသည္ေတြသြားလုိတဲ့ ခရီးကုိေခ်ာေခ်ာေမာေမာေရာက္ေအာင္ Driver Seat ေနရာကေနတာဝန္ယူပုိ႔ေဆာင္ေပးေနသူေတြပါ။
ေလေၾကာင္းနဲ႔ပဲခရီးသြားသြား၊ ေရေၾကာင္းနဲ႔ပဲ ခရီးသြားသြား၊ဘတ္စ္ကားနဲ႔ပဲခရီးသြားသြား ခရီးသည္ေတြရဲ႕အသက္ဟာ ေမာင္းႏွင္သူေတြရဲ႕ကၽြမ္းက်င္မႈ အေတြ႔အၾကံဳရွိမႈ၊စိတ္ဓာတ္ၾကံ႕ခိုင္မႈ၊ ေစတနာထားမႈေတြအေပၚမွာ တည္မွီေနၾကရတာမဟုတ္လား။
အခုတေလာသတင္းစာထဲမွာ ခရီးသည္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ စိတ္မခ်မ္းေျမ႕စရာသတင္းေတြဖတ္လုိက္ရတယ္။ Germanwings ေလေၾကာင္းလုိင္းမွခရီးစဥ္အမွတ္ 4u 9525 ေလယာဥ္ကုိ တြဲဖက္ေလယာဥ္မွဴးအင္ဒရီယာလူဘစ္ကအဲလ္ပ္ေတာင္တန္းေပၚသုိ႔ စုိက္ခ်ျပီး ေလယာဥ္ေပၚပါရွိတဲ့ ခရီးသည္၁၅၀လုံးကုိ ေသဆုံးေစခဲ့ပါတယ္။အဲဒီေလယာဥ္မွဴးကစိတ္ေရာဂါေဝဒနာ ခံစားေနရတဲ့လူ ျဖစ္ပါသတဲ့။ အလြန္တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားစရာပါ။Driver Seat မွာထုိင္ခြင့္ရတဲ့ လူတစ္ေယာက္အေန နဲ႔သူ႔ကုိယ္သူသတ္ေသခ်င္တာနဲ႔ က်န္တဲ့လူေတြပါအစုလုိက္အျပဳံလုိက္သတ္ျဖတ္ပစ္ လုိက္ျခင္းျဖစ္ပါ တယ္။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ၾကီးမားလြန္းတဲ့အကုသုိလ္အင္အားဟာ လူ၁၅၀ကုိပါဒုကၡေရာက္သြားေစ တာပါပဲ။
ေနာက္သတင္းတစ္ပုဒ္ကေတာ့ျပည္တြင္းသတင္းပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ေက်ာက္ျဖဴျမိဳ႕မွထြက္ခြာလာတဲ့ေအာင္တံခြန္(၃)ခရီးသည္တင္သေဘၤာဟာေျမပုံျမိဳ႕နယ္ ငပသုံးကၽြန္းနဲ႔ေမ်ာက္က်ိန္ ကၽြန္းအနီးမွာသေဘၤာဦးပုိင္း ပြင့္ထြက္ျပီး ေရဝင္နစ္ျမဳပ္ကာ ခရီးသည္ ၆၂ဦး ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့သတင္းပါ။အ ေၾကာင္းရင္းကုိ ဖတ္ၾကည့္လုိက္ေတာ့ သေဘၤာအေဟာင္း၊ ကုန္စည္နဲ႔လူကုိမတန္တဆတင္၊ သေဘၤာေမာင္းတဲ့ဝန္ထမ္းေတြကလည္း ယမကာမွီဝဲထားသတဲ့ေလ။ သေဘၤာေမာင္းတဲ့ လူေတြရဲ႕ေပါ့ဆ မႈေၾကာင့္ေသဆုံးသြားၾကသူေတြရဲ႕ မိသားစုဝင္ေတြဘယ္ေလာက္မ်ား ပူေဆြးေသာကေရာက္ၾက မလဲ။
ေနာက္သတင္းတစ္ပုဒ္ကေတာ့ ထုိုင္းႏုိင္ငံသတင္းပါ။ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာမီးရထား ၂ စင္းေခါင္းခ်င္း ဆုိင္တုိက္မိတဲ့သတင္း။ ခရီးသည္အမ်ားအျပားထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိသြားပါသတဲ့။မီးရထားေမာင္းတဲ့ လူေတြ ဘယ္လုိေမာင္းၾကလုိ႔လဲ။ တကယ္ေတာ့ Driver Seat မွာထုိင္ခြင့္ရသူေတါက၁ေယာက္ သုိ႔မဟုတ္ ၂ေယာက္ပါပဲ။ အဲဒီလူေတြအမွားလုပ္မိတာနဲ႔၊ ဒုကၡေရာက္သြားရတဲ့ လူအေရအတြက္ကရာနဲ႔ခ်ီျပီးရွိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Driver Seat မွာထုိင္တဲ့လူေတြ၊ ကၽြမ္းက်င္ဖုိ႔အေတြ႔အၾကံဳမ်ားဖုိ႔ စိတ္ထားမွန္ဖုိ႔၊ စိတ္ထားေကာင္းဖုိ႔အထူးလုိအပ္ပါတယ္။
(၂)
ပညာေရးမွာ အေရးၾကီးတဲ့တာဝန္ကုိယူထားရတဲ့ ပညာေရးဝန္ထမ္းေတြအေၾကာင္းေျပာၾက ရေအာင္။ ဘာသာျပဆရာတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ဘယ္အတန္းကုိသင္သင္ပါ။ သင္တဲ့ဘာသာရပ္ကုိ ကၽြမ္းက်င္ပုိင္ႏုိင္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ မူလတန္းျပဆရာဆရာမတစ္ေယာက္ဟာ မူလတန္းသင္ဘာသာ ရပ္အားလုံးကုိ ကၽြမ္းက်င္ပုိင္ႏုိင္ရပါမယ္။အလယ္တန္းျပဆရာ၊ ဆရာမမ်ားကလည္း ဝိဇၨာဘာသာရပ္ သင္သင္၊ သိပၸံဘာသာရပ္သင္သင္၊ ပုိင္ႏုိင္ကၽြမ္းက်င္မႈရွိရပါမယ္။အထက္တန္းျပဆရာဆရာမ တစ္ေယာက္ကလည္း အနည္းဆုံး ၃ ဘာသာျပႏုိင္ရပါမယ့္။ ဒါ့အျပင္သင္ျပနည္းမ်ားကၽြမ္းက်င္ရမယ္။ကေလးစိတ္ပညာကုိ အသုံးခ်တတ္ရမယ္။ စစ္ေဆးအကဲျဖတ္နည္းေတြကုိ အံဝင္ခြင္က်ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ရမယ္။ကူညီလမ္းညႊန္မႈနည္းဗ်ဴဟာကုိ အခ်ိန္အခါနဲ႔အညီအသုံးျပဳတတ္ရမယ္။ ဘာသာရပ္သင္ ၾကားမႈDriver Seat မွာထုိင္ေနတဲ့ဘာသာျပဆရာမ်ား အေရးၾကီးပါတယ္။
ဥပမာသူငယ္တန္းသင္ျမန္မာစာဆရာတစ္ဦးဟာ “ကၾကီး”ကုိဘယ္ႏွခ်က္ေရးဆြဲမလဲ၊ “ဃ ၾကီး”ကုိ ဘယ္ႏွခ်က္ေရးဆြဲမလဲ၊“ဏၾကီး” ကုိဘယ္ႏွခ်က္ေရးဆြဲရမလဲဆုိတာ မွန္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ေရွးရုိးရာနည္းနဲ႔ဗ်ည္းအကၡရာတို႔ကုိသင္မယ္ဆုိပါက သံထြက္မွန္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ “တဝမ္းပူ” “ထဆင္ ထူး” “ဒေထြး” “ဓေအာက္ျခိဳက္”“နငယ္” “ပေစာက္” “ဖဦးထုပ္”စသည္ျဖင့္ မွန္ကန္ရပါမယ္။
သရသေကၤတနဲ႔သံေျပာင္းျပသေကၤတမ်ားရဲ႕ အမည္မ်ားကုိလည္း မွန္ကန္စြာေခၚေဝၚရြတ ္ဆုိတတ္ေအာင္သင္ၾကားေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။ဥပမာ “လုံးၾကီးတင္ဆန္ခတ္” “တစ္ေခ်ာင္းငင္” “ႏွစ္ ေခ်ာင္းငင္” “ေအာက္ကျမစ္” “ဝစၥႏွစ္လုံးေပါက္”စတဲ့အေခၚအေဝၚမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ျမန္မာဘာသာ ရပ္သင္ Driver Seat မွာထုိင္ေနတဲ့ဆရာဆရာမမ်ားလမ္းလြဲသြားရင္၊ ကုိယ္သင္ေပးရတဲ့ကေလး ေတြရဲ႕ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လုံး ဒုကၡေရာက္မွာကုိ သတိျပဳေစခ်င္ပါတယ္။
အတန္းပုိင္ဆုိတဲ့Driver Seat မွာထုိင္ေနတဲ့ဆရာဆရာမမ်ားလည္း အေရးၾကီးပါတယ္။ Class Control ဘယ္ေလာက္ႏုိင္နင္းပါသလဲ။Management ဘယ္ေလာက္ကၽြမ္းက်င္ပါသလဲ။ Leadership ဘယ္ေလာက္ေကာင္းသလဲ။ Experience ဘယ္ေလာက္ရွိျပီလဲဆုိတဲ့စြမ္းရည္ေတြေပၚမွာေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕စည္းကမ္းရွိမႈ၊ စိတ္ဓာတ္လုံျခံဳမႈ၊ ေက်ာင္းေနေပ်ာ္မႈ၊ ယဥ္ေက်းလိမၼာရွိမႈေတြတည္မွီေနတာမုိ႔လာ။ တခ်ဳိ႕အေတြ႔အၾကံဳရွိတဲ့ မိဘေတြက သားသမီးေက်ာင္းထားမယ္ဆုိရင္၊ Aခန္း၊Bခန္း၊ Cခန္းမေရြးဘူး။ စည္းကမ္းေကာင္းတဲ့ဆရာဆရာမကုိေရြးျပီး အပ္ၾကတာ၊ ေစတနာေကာင္းတဲ့ဆရာဆရာမအခန္းကုိ ေရြးျပီးအပ္ၾကတာ။ ဆရာေကာင္းမွတပည့္ေကာင္းမွာ၊ လက္ဆိတ္ေကာင္း မွပန္းေကာင္းပြင့္တာ။
ဒါေၾကာင့္ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးမ်ားကဆရာဆရာမေတြကုိ အကဲခတ္တတ္ဖုိ႔လုိတယ္။ အတန္းပုိင္ တာဝန္ေပးဖုိ႔စံသတ္မွတ္ထားရမယ္။ ဘက္လုိက္မႈကင္းကင္းနဲ႔အတန္းတာဝန္ေပးႏုိင္ရမယ္။ ကၽြန္ ေတာ္ဆရာျဖစ္ကာစကဆုိ ႏွစ္က်ေတြျပန္တက္တဲ့အခန္းကုိ အတန္းပုိင္အျမဲကုိင္ရတယ္။ေျပာရဆုိရ အားထည့္ရတာကလြဲလုိ႔ လူေတာ္လူေကာင္းေလးေတြျဖစ္ေအာင္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးႏုိင္ခဲ့တယ္။ဒီကေန႔ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဘာသာျပဆရာထက္အတန္းပုိင္ဆရာကုိပုိျပီး မွတ္မိၾကတယ္။သတိရၾကတယ္။ သံေယာဇဥ္ပုိရွိၾကတယ္။ အတန္းပုိင္ဆုိတဲ့ Driver Seat မွာတာဝန္ယူသူဆရာဆရာမမ်ားအထူးအေရးၾကီးပါတယ္။
ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးဆုိတဲ့Driver Seat မွာထုိင္ေနၾကသူေတြကေတာ့ အထူးအေရးၾကီးပါ တယ္ခင္ဗ်။ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးဆုိတာေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းရဲ႕Commander ပါ။ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးရဲ႕ Capacity ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ။ Management ေကာင္းရဲ႕လား။Leadership ကဘယ္လုိလဲ။ Financial Policy ေရာသိရဲ႕လား။ Organizational Development ကုိျမွင့္တင္ေပးႏုိင္သလား။Rules and Regulation ေတြကုိေၾကညက္ရဲ႕လား။ Community Base Education ကုိ ဘယ္ေလာက္လုပ္တတ္သလဲ။ မိဘဆရာအသင္း၊ ေက်ာင္းေကာင္စီ၊ ေက်ာင္းဖြံ႔ျဖိဳးေရးအသင္းေတြကုိ စနစ္တက် ဖြဲ႔စည္းေဆာင္ရြက္တတ္ရဲ႕လား။ေက်ာင္းရဲ႕တစ္ႏွစ္တာ Work Plan ေတြကုိဆြဲတတ္ပါသလား။ “က” စာရင္း “ခ”စာရင္း၊ ေအာင္စာရင္း၊TC ေတြကိုစနစ္တက်ေရးသြင္းတတ္ရဲ႕လား။ စာေမးပြဲကုိ စနစ္တက်စစ္တတ္သလား။ စာေမးပြဲၾကီးၾကပ္ေရးမွဴးတာဝန္ကုိရဲရဲဝ့ံဝံ့ယူရဲသလား။ေဒသအေျခအေန ေပၚမူတည္ျပီး၊ ဝန္းက်င္ေကာင္းတဲ့ေက်ာင္း၊ ေက်ာင္းသားေတြလာခ်င္တဲ့ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းျဖစ္ေအာင္တီထြင္ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းရွိရဲ႕လား။ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးဆုိတဲ့ ရာထူးဟာဝန္ၾကီးဌာနကခန္႔ရုံနဲ႔ရတာ မဟုတ္ဘဲေက်ာင္းသားမ်ား ေက်ာင္းသားမိဘမ်ား ရပ္မိရပ္ဖမ်ားရဲ႕ႏႈတ္ျဖားမွာလည္း တုိ႔ဆရာၾကီးဆုိတာတသသျဖစ္ေနပါသလား။ အဲDriver Seat မွာထုိင္တဲ့ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးညံ့ျပီဆိုရင္ေတာ့ ေက်ာင္းရဲ႕ဘက္စုံဖြံ႔ျဖိဳးတုိးတက္မႈက်ဆင္းျပီသာမွတ္ေပေတာ့။ ေက်ာင္းအုပ္ေတြကုိ လုပ္သက္တစ္ခုတည္းမၾကည့္ဘဲစြမ္းေဆာင္ရည္နဲ႔ အီးက်ဴေတြနဲ႔ပါ တုိင္းတာေရြးခ်ယ္တာဝန္ေပးသင့္ပါတယ္။ ထူးခၽြန္ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးမ်ားကုိ ခ်ီးျမွင့္သင့္ပါတယ္။
(၃)
ဆက္ေရးဦးမယ္ဆုိရင္ေတာ့ျမိဳ႕နယ္ဆုိရင္ ျမိဳ႕နယ္ပညာေရးမွဴး၊ ခရုိင္ပညာေရးမွဴး၊ တုိင္း ေဒသၾကီး၊ ျပည္နယ္ပညာေရးညႊန္ၾကားေရးမွဴးဆုိတဲ့Driver Seat မွာတာဝန္ယူေနၾကရသူမ်ား၊ သက္ဆုိင္ရာထူးအလုိက္၊ တာဝန္အလုိက္ထုိက္တန္တဲ့ ကၽြမး္က်င္မႈေတြ၊အေတြ႔အၾကံဳေတြ၊ စိတ္ ဓာတ္ေစတနာေကာင္းမြန္မႈေတြ၊ စည္းရုံးေရးနဲ႔စီမံခန္႔ခြဲမႈကုိ ကာလ၊ေဒသ၊ ပေယာဂနဲ႔ေလ်ာ္ညီ စြာက်င့္သုံးတတ္မႈေတြ၊ နာယကဂုဏ္ ၆ပါးနဲ႔အညီအသိတရားရွိစြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကပါေစ။ေဆာင္ ရြက္ေနသူေတြရွိပါတယ္။
ရာထူးဂုဏ္၊အာဏာပါဝါဂုဏ္နဲ႔ေမာက္မာမႈေတြ၊ ျခိမ္းေျခာက္မႈေတြ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြကုိအသုံးျပဳျပီး ကုိယ့္လက္ေအာက္ဆရာဆရာမေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြအသုံးျပဳျပီး ကုိယ့္လက္ေအာက္ ဆရာဆရာမေတြ။ ေက်ာင္းသားေတြကုိစိတ္ဆင္းရဲေအာင္၊ ဒုကၡေရာက္ေအာင္မလုပ္မိဖုိ႔ သတိျပဳ သင့္ပါတယ္။
ကုိယ္ျပဳသည့္ကံ၊ ပဲ့တင္သံ၊ကုိယ္ထံျပန္လာတတ္ပါတယ္။
ဦးေဆာင္ေမာင္းႏွင္သူမ်ားကၽြမ္းက်င္လိမၼာ၊ ေစတနာပါၾကေစ။
ေအာင္ခုိင္ျမင့္
(ပညာေရး)