ေငြႏွင့္ပညာ ဖလွယ္ေနရသည့္ေခတ္
“တျခားလူေတြမွားတာကုိ နားလည္ေပးလုိ႔ရတယ္၊ ခြင့္လႊတ္လုိ႔ရတယ္။တုိ႔ေက်ာင္းဆရာေတြ ကေတာ့ မမွားသင့္တာကုိ မမွားရဘူး။ အျမဲသတိရွိေနရမယ္”လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ဆရာျဖစ္ကာ စမွာငယ္ ဆရာတစ္ဦးက ဆုံးမခဲ့ဖူးတယ္။
“အတတ္လည္းသင္၊ ပဲ့ျပင္နိစၥ၊ သိပၸမခ်န္၊ ေဘးရန္ဆီးကာ၊ သင့္ရာအပ္ဖုိ႔”ဆုိတဲ့ဝတၱရား ၅ပါးကုိ ဦးထိပ္ပန္ဆင္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ ဆရာေတြရဲ႕အေတြးအေခၚအယူအဆ၊ အျပဳအမူအေျပာအဆုိ အေနအထုိင္တုိ႔ဟာ တပည့္ေတြအတုယူႏုိင္တဲ့ စံျပနမူနာေတြျဖစ္ဖုိ႔ လုိတယ္။ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပေကာင္းေတြျဖစ္ဖုိ႔လုိတယ္။
“မင္းတုိ႔ထက္မုိက္လုိ႔ ေက်ာင္းဆရာလုပ္တာကြ၊မုိက္တဲ့လူထြက္ခဲ့”ဆုိျပီးစာသင္ခန္းထဲမွာ ေက်ာင္းသားေတြကုိစိန္ေခၚေနတဲ့ဆရာတစ္ေယာက္ကုိ ေတြ႔ဖူးတယ္။
ေက်ာင္းရုံးခန္းထဲကိုေခၚျပီးအဲဒီဆရာကုိေဆြးေႏြးခဲ့ရတယ္။ “မုိက္တဲ့ဆရာကလိမၼာတဲ့တပည့္ေတြကုိ ေမြးထုတ္ေပးႏုိင္ပါ့မလား။ မုိက္တဲ့လူထြက္ခဲ့ဆုိေတာ့ ဘယ္သူမွ ထြက္မလာဘူးမုိ႔လား။တပည့္ေတြအားလုံးက လိမၼာၾကျပီး ဆရာတစ္ေယာက္ထဲမုိက္ေနတာ” ဆုိေတာ့ “ကၽြန္ေတာ္မွားပါတယ္ဆရာၾကီး” ဆုိျပီး ျပဳျပင္သြားပါ တယ္။ကုိယ့္အမွားကုိ ကုိယ္သိျပီးတစ္ခုမွားရင္ တစ္ခုျပင္၊ အခုမွားရင္ အခုျပင္တတ္သူေတြဟာ လူလိမၼာေတြပါပဲ။ဆရာေတြမမွားၾကရေတာ့ဘူးလား။ မမွားေသာေရွ႕ေနဆုိတာ မရွိသလုိမမွားေသာ ဆရာဆုိတာ လည္း မရွိႏိုင္ပါဘူး။ ဆရာဆုိတာလည္း ပုထုဇဥ္လူသားေတြထဲက လူပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ဆရာဘဝကုိိခံ ယူျပီဆုိတာနဲ႔ မမွားသင့္တာေတြ မမွားရေတာ့ပါဘူး။ ဥပဇၥ်ာယ္ ဆရာျဖစ္ျဖစ္၊ အာစရိယဆရာျဖစ္ျဖစ္တပည့္ေတြကုိအမွားအမွန္၊ အေကာင္းအဆုိး၊ အေၾကာင္းအက်ဳိးခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာသင္ၾကားေပးႏုိင္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ငွက္တုိ႔၏အားကား ေကာင္းကင၊္ငါးတုိ႔၏အားကား ေရျပင္
တပည့္တုိ႔၏အားကားျမတ္ဆရာပင္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိရုိးတစ္ခု မွတ္သားဖူးပါတယ္။ “ဆရာမဟန္၊ အက်င့္တန္က၊ တပည့္ညံ့ဖ်င္း၊ ဂုဏ္နံ႔ ကင္း၏”တဲ့။ “ဆရာေကာင္းတပည့္မွပန္းေကာင္းပန္ၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ဆရာမ်ား အမွားနည္းဖုိ႔ လုိပါတယ္။၂၀၀၉ခုႏွစ္ ဇြန္လထုတ္ေငြတာရီ မဂၢဇင္းပါ ဆရာေမာင္ေဟမာရဲ႕“လူ” ဆုိတဲ့ကဗ်ာထဲက စာပုိဒ္တခ်ဳိ႕ကုိၾကိဳက္တာနဲ႔ မွတ္သားထားခဲ့ပါတယ္။“-လူလုပ္ေဆာင္ရာ၊လူ႔ဝန္တာ၌ဘယ္ခါမမွား၊ မွန္တကားဟု တရားေသစြဲ၊ အမွတ္ကဲလ်င္ အလြဲျဖစ္ေခ်မည္တကား။-လူပုထုဇဥ္၊ေျခာက္ပစ္စင္ဖုိ႔အစဥ္ခက္ခဲ၊ အမွားနည္းမွ လူထဲကလူ၊ တလူလူႏွင့္ လူေတာ္ သတ္မွတ္ၾကလိမ့္မည္”ဘာမွမလုပ္တဲ့သူဟာအမွားမရွိႏုိင္ပါဘူး။ အလုပ္လုပ္တဲ့လူတုိင္း အမွားရွိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမွားကုိမွားမွန္းမသိတဲ့လူ၊ အမွားကုိလက္မခံတဲ့လူ၊အမွားမွန္းသိရက္နဲ႔ မျပင္ခ်င္တဲ့လူမျဖစ္ဖုိ႔ အေရးၾကီးတာပါပဲ။
(၂)
အခုတေလာေရပန္းစားေနတဲ့သတင္းကေတာ့ မဲစာရင္းေတြမွာအမွားမ်ားတဲ့သတင္းပါပဲ။ နာမည္မွားတဲ့ အမွား၊မိဘအမည္မွားတဲ့အမွား၊ ေမြးသကၠရာဇ္မွားတဲ့ အမွား၊ ကြယ္လြန္သူေတြ မဲ စာရင္းမွာပါတဲ့အမွား၊သက္ရွိထင္ရွားရွိသူေတြ မဲစာရင္းမွာမပါတဲ့ အမွားဆုိျပီး အမွားကင္းတဲ့မဲစာရင္း ဆုိတာခပ္ရွားရွားပဲလုိ႔ ေျပာဆုိသံေတြၾကားေနရပါတယ္။
ဆရာၾကီးတစ္ဦးကေျပာပါတယ္။ “မ်ားတဲ့အခါလည္း မွားေပမေပါ့” တဲ့ခင္ဗ်။ အလုပ္ေတြမ်ား တဲ့အခါမွားတတ္တဲ့သေဘာပါ။ အလုပ္မ်ားရင္ အမွားမ်ားမွပဲလုိ႔ တရားေသဆုပ္ကုိင္မထားသင့္ပါဘူး။
မူေတြ၊ေဘာင္ေတြ၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြကုိနားလည္ျပီး စည္းကမ္းရွိရွိ၊ စနစ္က်က်လုပ္တတ္ ကုိင္တတ္သူေတြအဖုိ႔ဘယ္ေလာက္ပဲအလုပ္မ်ားမ်ား အမွားနည္းတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ စိတ္ပါဝင္ စားမႈ၊ အေတြ႔အၾကဳံနဲ႔လုပ္ရည္ကုိင္ရည္အေပၚမွာအမ်ားၾကီးမူတည္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေက်ာင္းအုပ္ ဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ကတစ္လတစ္မ်ဳိးမရုိးေအာင္ မွားတတ္တဲ့ဆရာမတစ္ဦး ၾကံဳေတြ႔ဖူးပါတယ္။ ဒီလ မွာ ေက်ာင္းသားလခ်ဳပ္စာရင္းမွားတယ္။ေနာက္လမွာ ေက်ာင္းလခေငြစာရင္း မွားတယ္။ ေနာက္လ မွာ လစဥ္စာေမးပြဲအမွတ္စာရင္း ေပါင္းတာမွားတယ္။ေနာက္တစ္လမွာ ေမးခြန္းထုတ္တာမွားတယ္။ “အလုပ္ေတြကမ်ားေတာ့ မွားတာေပါ့ဆရာၾကီးရယ္”လုိ႔ဆင္ေျခေပးတယ္။ “တျခားဆရာဆရာမေတြ လည္း အလုပ္မ်ားတာပဲ၊ ဆရာမတစ္ေယာက္ပဲ မၾကာခဏမွားေနတယ္၊ရွင္းလင္းခ်က္ေရးရမယ္” ဆုိေတာ့မွ အမွားနည္းသြားတယ္။ မလိမၼာတစ္ခါမုိက္တာကုိ ခြင့္လႊတ္လုိ႔ရေပမယ့္ မလိမၼာအခါ အခါမုိက္ေနတာကုိေတာ့ခြင့္လႊတ္လုိ႔မရပါဘူး။
အမွားမ်ားမ်ားလုပ္တဲ့ဆရာဆရာမေတြေပးတတ္တဲ့ဆင္ေျခတစ္ခုရွိတယ္ “မီးလုံးကုိတီထြင္ခဲ့ တဲ့ ေသာမတ္အယ္ဒီဆင္ေတာင္ မီးလုံးရယ္လုိ႔မျဖစ္ခင္မွာအၾကိမ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ မွားခဲ့ဖူးတာ ပဲ”တဲ့။ အလုပ္ကုိမယ္မယ္ရရ မလုပ္ခ်င္တဲ့လူေတြရဲ႕ စရုိက္အတုိင္း ဆင္ေျခကုိၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ေပးတတ္ၾကတယ္ေလ။
“ေသာမတ္အယ္ဒီဆင္ကအၾကိမ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကိဳးစားခဲ့တာ၊ တစ္နည္းမရ တစ္နည္း နဲ႔စမ္းသပ္ခဲ့တာ၊ ဆရာမတုိ႔ကမွားေနတာ၊ အမွားကုိျပင္ဖုိ႔လည္း မၾကိဳးစားခ်င္ဘူး။ အေရးမွားအတြက္ မွားတာက ပထမအမွား၊ အဲဒီအမွားကုိျပင္ဖုိ႔မၾကိဳးစားတာက ဒုတိယအမွား၊အေၾကာင္းျပ ဆင္ျခင္ေပးတာက တတိယအမွား၊ အမွားေတြမ်ားေနျပီဆရာမရယ္” ဆုိေတာ့မွ ျငိမ္သြားတယ္။ဒီလုိဆရာဆရာမမ်ဳိးေတြ ေက်ာင္းေတြမွာ တစ္ေယာက္စ၊ ႏွစ္ေယာက္စရွိတတ္ပါတယ္။ ဆင္ေျခ ေထာက္ေရာဂါဟာကုသရခကသလုိ ဆင္ေျခေပးေရာဂါဟာလည္း ျပဳျပင္ရခက္တာကုိ ေတြ႕ရပါ တယ္။
“မ်ားတဲ့အခါလည္းမွားေပမေပါ့”ဆုိတဲ့သူမ်ား သတိထားဖုိ႔ပါ။
(၃)
မွားတဲ့အခါေတြမ်ားလာေတာ့အမွားၾကာအမွန္ျဖစ္သြားတတ္တာကုိလည္း သတ္ိျပဳေစခ်င္ပါ တယ္။ “Good Morning” ဆုိတာ ဘာလဲလုိ႔ေမးလုိက္တုိင္း “ေပါင္မုန္႔”လုိ႔အျမဲတမ္းေျဖတတ္တဲ့ကေလးတစ္ေယာက္ကုိ “ေကာင္းေသာနံနက္ခင္းပါ”ဆုိတဲ့အေျဖမွန္သိဖုိ႔ အေတာ္ေလးျပင္ေပးခဲ့ရဖူးပါတယ္။”
“အတန္းပုိင္ဆရာမဆီမွက်ဴရွင္ထားမွ ဆရာၾကီးေရ၊ အတန္းပုိင္ဆီမွာ က်ဴရွင္မထားလုိ႔က ေတာ့……”ဆုိျပီး က်ဴရွင္ထားနည္းနိႆရည္းကုိ အမွန္လုိ႔စြဲကိုင္ထားတဲ့မိဘေတြကုိလည္း ျပဳျပင္ရ ခက္ပါတယ္။ မိဘေတြက သားသမီးစိတ္ဆင္းရဲမွာကုိမျမင္လုိၾကဘူး။
အမွားၾကာျပီးအမွန္ျဖစ္ေနတဲ့ေနာက္အမွားတစ္ခုကေတာ့ “ေက်ာင္းအုပ္ဆုိတာ စာသင္စရာ မလုိဘူး”ဆုိတဲ့ အယူအဆပါ။အထက္တန္းေက်ာင္းအုပ္ၾကီးေတြ အလုပ္မ်ားပါတယ္။ အစည္းအေဝး တက္ရ၊ ျပႆနာေပါင္းစုံ ေျဖရွင္းရ၊ပညာေရးျပကၡဒိန္ပါလုပ္ငန္းေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရနဲ႔ မအားၾကရပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အတန္းတစ္တန္းတန္းမွာစာရိတၱနဲ႔ျပည္သူ႔နီတိလုိ ဘာသာရပ္မ်ဳိးကုိ သင္ ၾကားေပးသင့္တယ္။ အခ်ိန္ဇယားအပုိင္ယူျပီးသင္လုိ႔ေတာ့မျဖစ္ႏုိင္ဘူးေပါ့။ သင္ေနတဲ့ဆရာ ဆရာမ ဆီကေတာင္းျပီး သင္လုိ႔ရပါတယ္။
ဆုိးတာကေတာ့မူလတန္းေက်ာင္းအုပ္ၾကီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားစာမသင္ၾကတာပါပဲ။ အစည္း အေဝးကုိအေၾကာင္းျပျပီးစာမသင္ၾကတာ။ ေက်ာင္းအုပ္ျဖစ္ရင္ စာမသင္ရေတာ့ဘူးလုိ႔ အမွတ္မွားေန ၾကတယ္။ ေက်ာင္းဆရာစာမသင္ရင္ မေသြးဘဲထားတဲ့ ဓားလုိပဲ၊သံေခ်းတက္ျပီးတုံးသြားတတ္ပါတယ္။ ဆရာေတြရဲ႕ဦးေႏွာက္ကုိ သံေခ်းတက္မခံပါနဲ႔။ လက္ေထာက္ေတြစာသင္တာနဲ႔ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးေတြ စာသင္တာနဲ႔ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးေတြစာသင္တာနဲ႔ထိေရာက္မႈျခင္းမတူပါဘူး။ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးေတြမွာ အေတြ႔အၾကံဳရွိတယ္။ သမာၻရွိတယ္။ ဝါရွိတယ္။ သင္သေလာက္တပည့္ေတြကုိမွတ္မိေစတယ္။
ထင္ရွားတဲ့နမူနာတစ္ခုျပပါ့မယ္။အသက္ ၈၈ ႏွစ္ရွိျပီးျဖစ္တဲ့ ဆရာၾကီးေဒါက္တာသန္းဦးဟာဒီေန႔အထိစာသင္ေပးေနတုန္း ရွိပါေသးတယ္။ ပညာေရးတကၠသုိလ္က Ph.D တန္းေက်ာင္းသားေတြနဲ႔M.Ed ေက်ာင္းသားေတြကုိ အဂၤါေန႔တုိင္းသြားေရာက္သင္ၾကားေပးေနပါတယ္။ အတုယူစရာပါ။
ဒါ့ေၾကာင့္ေက်ာင္းအုပ္ျဖစ္ရင္ စာမသင္ေတာ့ဘူးဆုိတဲ့အမွားၾကာျပီးအမွန္လုိျဖစ္ေနတဲ့ အယူ အဆကုိ ေျပာင္းပစ္ၾကရေအာင္။ကြယ္လြန္သြားျပီျဖစ္တဲ့ ပညာေရးဝန္ၾကီးဌာနဝန္ၾကီး ဦးသန္းေအာင္ က ေျပာပါတယ္။ “ႏုိင္ငံနဲ႔လူမ်ဳိးရွင္သန္မႈဟာ ပညာေရးမွာမႈတည္တယ္၊ဒါေၾကာင့္ပညာေရးကုိ အမွားခံလုိ႔မရဘူး” ဆုိတဲ့အခ်က္ကုိ မွတ္သားနာယူခဲ့ဖူးပါတယ္။
ေအာင္ခုိင္ျမင့္
(ပညာေရး)
