စိတ္ခံစားမႈမ်ားကုိနားလည္ေပးပါ
၁။ တစ္ဦးခ်င္းစီကုိ ဂုဏ္ျပဳပါ
တပည့္ေက်ာင္းသားတုိင္းတြင္ တစ္ဦးခ်င္းစီ ခ်ီးက်ဴးေျပာဆုိျခင္းဂုဏ္တင္ေပးျခင္းဝမ္းေျမာက္ ေၾကာင္း အသိေပးျခင္း စသည့္ဂုဏ္ျပဳထိုက္ေသာေက်ာင္းသား၏ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားရွိခဲ့လွ်င္ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳေပးပါ။
မည္သူမဆုိ မိမိအား အားေပးခ်ီးေျမွာက္ျခင္း၊ ေက်းဇူးတင္ျခင္း၊ျပဳလုပ္လွ်င္ ဝမ္းသာၾကတာ ဓမၼတာျဖစ္ပါတယ္။ ေျမွာက္ေပးျခင္းမဟုတ္ဘဲ တကယ္ေတာ္သည့္ ေဆာင္ရြက္မႈခ်ီးက်ဴးသင့္သည့္ေအာင္ျမင္မႈအတြက္ဂုဏ္ျပဳေပးရန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာအဖုိ႔ဘာမွ် အပန္းမၾကီးလွတဲ့လုပ္ရပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း တပည့္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ အားတက္ဝမ္းေျမာက္ဖြယ္ရာျဖစ္သြားေစႏုိင္ပါ တယ္။သူတုိ႔အတြက္ သင္ယူေလ့လာစိတ္ကုိ အားေပးျမွင့္တင္ေပးလုိက္သလုိ ျဖစ္သြားေစႏုိင္ပါတယ္။ခြန္အားအသစ္ေတြရရွိေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လုိလိုလားလားတက္တက္ၾကြၾကြရွိေနတဲ့ တပည့္မ်ားအားသင္ၾကားေပးရလွ်င္ ဆရာေရာတပည့္ပါ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္စလုံးအတြက္ ဘယ္ေလာက္ ဝမ္းေျမာက္ဖြယ္ရာေကာင္းျပီး၊ ပုိျပီးေအာင္ျမင္မွာလည္းေသခ်ာပါတယ္။ အေရးၾကီးတာကတစ္တန္းလုံးကုိျခံဳငုံ၍မည္ ကာမတၱ ခ်ီးက်ဴးရုံလုပ္တာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ေတာ္တဲ့ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးခ်င္းစီအလုိက္နာမည္ကုိထုတ္ ေဖာ္ေျပာဆုိျပီးတစ္တန္းလုံးရဲ႕ေရွ႕မွာ၊ တစ္ေက်ာင္းလုံးရဲ႕ေရွ႕မွာ ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳေပးလုိက္ပါ။ျဖစ္ႏုိင္ ရင္ အမွတ္တရလက္ေဆာင္ပစၥည္း တစ္ခုခုကုိတန္ဖုိးနည္းခ်င္ နည္းပါေစ ေပးႏုိင္ပါကပုိေကာင္းပါတယ္။ အခ်ီးေျမွာက္ခံရတဲ့တပည့္ေက်ာင္းသားအတြက္ သူ႔ကုိယ္သူ ယုံၾကည္မႈေတြပုိ၍ရွိလာျပီး ဘယ္လမ္းခရီးမွာ သင့္ေတာ္မွန္ကန္ေသာလမ္းေၾကာင္းမွန္ကုိ ရွာေဖြေတြ႕ရွိဖုိ႔ အကူအညီ အေထာက္ အပံ့ျဖစ္သြားေစပါလိမ့္မယ္။ ဆရာရဲ႕ဂုဏ္ေက်းဇူးကုိလည္းတစ္သက္လုံး မေမ့ဘဲရွိပါလိမ့္မယ္။
၂။ ၾကိဳးစားအားထုတ္မႈမ်ားအတြက္အသိအမွတ္ျပဳပါ
တပည့္ေက်ာင္းသားမ်ားဟာ တစ္ခါတစ္ရံမွသာလွ်င္ျဖစ္ေစ ေသးငယ္ေသာမေျပာပေလာက္ သည့္ ၾကိဳးစားအားထုတ္မႈပင္ျဖစ္ေစကာမူ သူ႔ရဲ႕ ၾကိဳးစားမႈအတြက္ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းေျပာဖုိ႔ဂုဏ္ျပဳ ခ်ီးက်ဳးဖုိ႔လည္းမေမ့ပါနဲ႔ တပည့္တုိင္းအခ်ိန္ျပည့္ၾကိဳးစားေနၾကတာေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ပါ။သုိ႔ေသာ္ တစ္ခါတစ္ရံၾကိဳးစားအားထုတ္မႈေလးအတြက္ အသိအမွတ္ျပဳ ေပးျခင္းဟာ ေနာက္ထပ္ၾကိဳးစားခ်င္စိတ္ေတြ ေပါက္လာေအာင္စိတ္ခြန္အားသစ္ေတြ ေတာင္ေပးႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီမွာလည္း အားလုံးနဲ႔ျခံဳ၍ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းရဲ႕ လုပ္ရပ္(သုိ႕) ၾကိဳးစားမႈအတြက္ဂုဏ္ျပဳေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့အေပးအယူသေဘာမ်ဳိး မေဆာင္ပါေစနဲ႔။ ဆုိလုိတာက တကယ္ကုိ ၾကိဳးစားျပမွခ်ီးက်ဴးတာမ်ဳိးျဖစ္ရပါမယ္။ ဟန္ေဆာင္ၾကိဳးစားျပျပီးခ်ီးက်ဴးခံခ်င္တာမ်ဳိးကုိေတာ့ အားမေပးပါနဲ႔။
တပည့္ေက်ာင္းသားသည္ အမွန္တကယ္ကုိ ထူးထူးျခားျခားျဖစ္စြာအခက္အခဲမ်ားကုိ ေက်ာ္ လႊားျပီးၾကိဳးစားအားထုတ္ခံမ်ဳိးေသခ်ာလွ်င္ ဆရာအေနနဲ႔ ကုိယ့္တပည့္အားခ်ီးက်ဴးတာအျပင္ဆုေပး တာမ်ဳိးလုပ္သင့္ရင္လည္း လုပ္ရပါတယ္။ သူ၏ ၾကိဳးစားအားထုတ္မႈရလဒ္ကုိ ထင္ရွားေအာင္သက္ ေသျပႏုိင္ရင္ ဆုေပးသင့္ပါတယ္။ နမူနာအားျဖင့္ တပည့္တစ္ေယာက္ဟာ အတန္းထဲမွာအစမ္း စာေမးပြဲလုပ္တုိင္းရရွိတဲ့အမွတ္ေတြဟာတျဖည္းျဖည္း မ်ားလာတာေတြ႕ရတာမ်ဳိး၊ Grade အဆင့္ သတ္မွတ္ေပးတာမ်ဳိးဆုိရင္လည္း အဆင့္တက္လာမယ္ဆုိရင္အဲဒီတပည့္ကုိ ဆုေပးတာမ်ဳိးလုပ္သင့္ ပါတယ္။
ဒီမွာထပ္ျပီး ေျပာရရင္တပည့္ေက်ာင္းသားရဲ႕အဆင့္ သတ္မွတ္ေပးရာမွာလည္းသူရဲ႕ၾကိဳးစား အားထုတ္မႈကုိ ခ်ီးက်ဴးတဲ့အေနနဲ႔ အဆင့္တုိးေပးတာမ်ဳိးကုိေတာင္ လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ ေျပာရရင္ Extra Credit ေပးတာမ်ဳိးလုပ္ေပးရပါမယ္။
၃။ တပည့္မ်ားကုိေလးစားပါ
အစဥ္အလာ အားျဖင့္ေတာ့တပည့္ေတြကကုိယ့္ဆရာသမားမိဘမ်ားႏွင့္ သက္ၾကီးဝါၾကီးဂုဏ္ ၾကီးသူမ်ားကုိ ေလးစားၾကရမယ္ဆုိတာ ျမန္မာႏုိင္ငံလုိဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအမ်ားစုရွိတဲ့ႏုိင္ငံမွာ ေျပာစရာ မလုိပါဘူး။
ဒီေနရာမွာဆုိလုိခ်င္တာက တပည့္ကဆရာကုိေလးစားသလုိဆရာကလည္း တပည့္ေက်ာင္း သားမ်ား၏ ဂုဏ္ယူဖြယ္လုပ္ရပ္မ်ားအတြက္ေလးစားမႈကုိ ျပသေပးရမယ္ဆုိတဲ့အခ်က္ပါပဲ။ တပည့္ ကဆရာကုိ ေလးစားသလုိ ဆရာကလည္း တပည့္ကုိေလးစားတဲ့အေနနဲ႔ဦးညြတ္ ေပးဖုိ႔ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တပည့္တစ္ေယာက္ရဲ႕အခြင့္အေရးကုိ (ေျပာရလွ်င္ကုိယ္ပုိင္အခြင့္အေရးကုိ) ဆရာက ေလးစားဖုိ႔ပါပဲ။ စြမ္းေဆာင္ရည္ရွိေသာ လူသားတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔လူလူခ်င္းေလးစားတာမ်ဳိးတုိ႔လည္း ေခၚႏုိင္ပါတယ္။ တပည့္ဟာဘြဲ႕ၾကိဳေက်ာင္းသားမုိ႔လုိ႔ (ဒါမွမဟုတ္) က်မ္းျပဳေနေသာပါရဂူ ဘြဲ႔ယူမယ့္ေက်ာင္းသားမုိ႔လုိ႔ ေလးစားတာဆုိတာမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။ သူငယ္တန္းေက်ာင္းသားပင္ျဖစ္ေစကာမူ သူ႔အရြယ္နဲ႔သူ ဉာဏ္ေကာင္ထက္ျမက္ျပီးအစြမ္းအစေတြ ျပသႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ကေလးငယ္ျဖစ္ေစကာမူ ေလးစားရမွာျဖစ္တယ္။ နမူနာအားျဖင့္ ၁၀ႏွစ္အရြယ္ကေလးတစ္ေယာက္ရဲ႕ တေယာထုိး စြမ္းရည္ကုိအမ်ားကေလးစားၾကသလုိမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။
တပည့္ေတြမွာလည္း စိတ္ကူးေကာင္းေတြ၊ ဉာဏ္ေကာင္းေတြရွိတယ္။ခံစားမႈေတြရွိတယ္။ အတန္းထဲမွာပင္ ျပႏုိင္တာမဟုတ္ဘဲ စာသင္ခန္းျပင္ပကုိ ေက်ာ္လြန္၍ ေတြ႔ၾကဳံေနထိုင္ျဖတ္သန္းခံစားရမယ့္ ဘဝေတြရွိေနတယ္ဆုိတာ ဆရာက ေလးစားရပါမယ္။
တပည့္ေတြအေပၚေလးစားဂုဏ္ယူမႈျပရင္ တပည့္ေတြကလည္း ထုိနည္းတူဆရာ့အေပၚမွာ ေလးစားဂုဏ္ယူမႈေတြျပၾကမွာအမွန္ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္ေထြး(ေဆး-မန္း)
